به گزارش فاطر۲۴ ، موضوع غدیرخم به عنوان آخرین ماموریت پیامبر اسلام(ص) در انجام رسالتشان آنچنان دارای عظمت و اهمیت است که جا دارد بارها از زوایای مختلف به این موضوع نگاه کرد، آنچنان که مقام معظم رهبری در مورد اهمیت غدیر میفرمایند: 《مسئلهامامت و مسئله ولایت و زنده نگه داشتن غدیر، به یک معنا زنده نگه داشتن اسلام است و مسئله فقط مسئلهشیعه و معتقدین به ولایت امیرالمؤمنین (ع) نیست، اگر ما مردم شیعه و مدعی پیروی از امیرالمؤمنین(ع) حقیقت غدیر را درست تبیین کنیم، هم خودمان درک کنیم، هم به دیگران معرفی کنیم، خود مسئله غدیر میتواند وحدتآفرین باشد و بحث اعتقاد قلبی و اتصال یک نحلهدینی و مذهبی به یک اصل اعتقادی، یک بحث است؛ شناخت مسئله، بحث دیگری است، اسلام عالیترین مسئله در باب تشکیل جامعه اسلامی، نظام اسلامی و دنیای اسلامی را در مسئله غدیر متجلی کرده است》.
از سویی باید موضوع فرهنگ غدیر و ولایتپذیری به گونهای مطرح نشود که موجب جدایی و تفرقه بین مسلمانان شود در حالی که یکی از فلسفههای وجود امام نیز ایجاد اتحاد بین امت است و در این مورد بیانات رهبری نیز جای بسی تامل دارد و ایشان در این زمینه میفرمایند: 》 مرحوم آقاى مطهرى (رضواناللهعلیه) مقالهاى به نام «الغدیر و وحدت اسلامى» دارد؛ ایشان در آن، این مسأله را تبیین مىکند که طرح مساله غدیر چطور مىتواند وسیلهاى باشد براى نزدیک کردن دلهاى مسلمانها به همدیگر، مرحوم علامهامینى هم عقیدهشیعه را در «الغدیر» اثبات کرده است؛ اما کتاب، بیان، لحن، سلیقه و شیوه برخورد او با مسأله طورى است که همه مسلمین را جذب مىکند.
شما تقریظهایى را که مسلمانان مصر، شام و دیگر نقاط دنیا بر کتاب ایشان نوشتهاند، ببینید! ما باید توجه داشته باشیم که نوع طرح مسأله طورى نباشد که به جدایى مسلمانها بینجامد؛ این خیلى مهم است، الان جمعیت انبوهى از مسلمانان دنیا به مکتب و مذهب ما معتقدند و در دنیا هم آبرومندند، هم جمهورى اسلامى در ایران و هم شیعیان در هر نقطهاى که هستند، مردم آبرومندى بوده و در عراق، لبنان و جاهاى دیگر مسلمانها به وجود اینها افتخار مىکنند؛ بنابراین باید مراقب باشیم که مسأله را طورى طرح کنیم که همعقیدههاى خودمان ناراحت نشوند و البته باید عقیدهخودمان را بیان و آن را تثبیت کنیم؛ اما اشتباهات و خطاها را هم برطرف کنیم》.
غدیر امتداددهنده راه رسالت است و در این روز سرنوشت بشریت تعیین و حضرت علی(ع) از طرف خداوند به عنوان پیشوا و الگوی نه تنها مسلمانان بلکه همه بشریت انتخاب شد و در این روز خداوند دینش را کامل و نعمت خود را بر انسانها به اتمام رساند رهبری در این مورد میفرماید: 《قاعده حکومت و اقتدار و قدرتمداری در جامعه اسلامی، با غدیر معین و پایهگذاری شد؛ اهمیت غدیر این است، اهمیت غدیر فقط این نیست که امیرالمؤمنین(ع) را معیّن کردند؛ این هم مهم است اما از این مهمتر این است که ضابطه را معین کردند، قاعده را معین کردند؛ معلوم شد که در جامعهاسلامی، حکومت سلطنتی معنا ندارد، حکومت شخصی معنا ندارد، حکومت زَر و زور معنا ندارد، حکومت اشرافی معنا ندارد، حکومت تکبر بر مردم معنا ندارد، حکومت امتیازخواهی و زیادهخواهی و برای خود جمع کردن و افزودن معنا ندارد، حکومت شهوترانی معنا ندارد؛ معلوم شد که در اسلام اینجوری است، این قاعده در غدیر وضع شد》.
پیامبر اسلام(ص) پس از هجرت سه مرتبه به مکه سفر کردند
حجتالاسلام محمد کفیلویی، پژوهشگر علوم دینی ابتدا برای ترسیم مسئله غدیر اظهار داشت: پیامبر اکرم(ص) پس از هجرت از مکه سه نوبت به مکه سفر کردند که نوبت نخست در سال هشتم هجرت پس از صلح حدیبیه برای به جا آوردن حج عمره وارد مکه شده و سپس به سرعت به مدینه بازگشتند، بار دوم به سال نهم هجرت برمیگردد که پیامبر اسلام(ص) به قصد فتح مکه به این شهر آمدند و با برچیدن بساط کفر و شرک ابتدا به طائف رفتند و هنگام بازگشت به مکه آمده و حج عمره به جا آورده و بعد به مدینه رجعت کردند.
وی افزود: نوبت سوم و آخرین بار در سال دهم هجری تحت عنوان حجهالوداع بود که حضرت محمد(ص) به طور رسمی اعلان حج دادند تا همه مردم در حد امکان حاضر شوند و در این سفر دو موضوع اساسی نخست تبیین مناسک حج و دومی تبیین و تشریح مسئله خلافت و ولایت به عنوان دو حکم مهم از مبانی اسلام در نظر بوده است که در این سفر دعوت عمومی صورت گرفته بود و از همه نقاط حکومت اسلامی، قبایل و بلاد ۱۲ هزار نفر در این حج حضور داشتند و در طی پیامبر(ص) ابتدا با خطبههای مقدماتی برای ابلاغ ولایت و امامت زمینهسازی کردند.
دستور الهی برای اعلام امامت حضرت علی(ع) در عرفات نازل شد
این پژوهشگر علوم قرآنی و دینی با ترسیم واقعه غدیر و با اشاره به برنامههای پیش از خطبه غدیر و اهمیت حجهالوداع ادامه داد: در این سفر در عرفات دستور الهی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شد که علیابنابیطالب(ع) را به عنوان خلیفهالرسول معرفی کند بنابراین حضرت محمد(ص) در منی نخستین خطابه را بیان کردند که در واقع زمینهسازی برای خطبه غدیر بود.
وی تصریح کرد: در این خطبه پیامبر اسلام(ص) ابتدا اهمیت امنیت اجتماعی از نظر جانی، مالی و آبروی مردم را مطرح کردند و سپس خونهای به ناحق ریخته شده و به ناحق گرفته شده در عصر جاهلیت را به طور رسمی مردود اعلام فرمودند و مردم را از اختلاف بعد از خویش برحذر داشتند و فرمودند: اگر من نباشم علیابنابیطالب(ع) در مقابل متخلفان خواهد ایستاد و در ادامه حدیث ثقلین را بیان کردند و ایشان همچنین اشاره کردند عدهای از همین اصحاب من به جهنم برده میشوند.
حجتالاسلام کفیلویی یادآور شد: حضرت محمد(ص) در روز سوم از توقف در منی بار دیگر دستور اجتماع دادند و خطابه دوم خود را در مسجد خیف در منی فرمودند که از جمله موضوعات این خطبه عبارت است از اخلاص در عمل، دلسوزی برای امام مسلمانان، عدم اختلاف بین امت اسلامی، تساوی حقوق همه مسلمانان در برابر احکام و قوانین الهی، مسئله خلافت پس از خود، نقل دوباره حدیث ثقلین، بیان لقب حضرت علی(ع) در نزد خداوند و اعلام به زائران برای حرکت در وقت معین تا در زمان مشخص شده در غدیرخم باشند.
انتخاب جانشین پایان رسالت پیامبر اسلام(ص) است
وی در ادامه با اشاره به بحث امامت و ولایت در خطبه غدیر و اینکه انتخاب جانشین پایان رسالت پیامبر اسلام(ص) است، بیان داشت: خداوند در قرآن کریم پیامبر اسلام(ص) را با جملات مختلف مورد خطاب قرار داده است که از جمله آنها میتوان به یا ایهاالمرسل(ای جامه به خود پیچیده)، یاایهاالمزمل(ای جامه خراب به خود پیچیده)، یا ایهاالنبی(ای پیامبر) و یا ایهاالرسول(ای رسول) اشاره کرد.
حجتالاسلام کفیلویی با اشاره به تفسیر آیه ابلاغ خاطرنشان کرد: یا ایها الرسول بَلّغ ما انزل اِلَیکَ مِن رَبُّکَ یعنی وجود یک ماموریت ویژه، و ان لمتفعل فما بلغت الرسالته، یعنی این یک ماموریت مهم و سرنوشتساز در سطح رسالت تا آن زمان رسالت پیامبر(ص) است، و الله یَعصِمُکَ مِنالنّاسِ، یعنی حمایت از پیامبر(ص) در خطرات ماموریت و اینکه احتمال واکنش و خطا از سوی مردم وجود دارد، اِنّاللهَ لایَهدِی القَومَالکَافِرِینَ، یعنی خداوند کسانی که لجاجت کرده و پافشار کنندگان بیجا بر افکار و عقاید خود را هدایت نمیکند،
این کارشناس مسائل دینی عنوان کرد: راه اول برای تفسیر آیه ۶۷ سوره مائده با قطع نظر از شواهد دیگر این است که این سوره آخرین سوره قرآن در سال دهم هجرت به عنوان آخرین سال زندگی پس از ۲۳ سال رسالت پیامبر اکرم(ص) بوده که همه آن در حجهالوداع و در بین مسیر مکه به مدینه نازل شده است و سوال مهمی که اینجا پیش میآید این است که چه موضوع مهمی در این ۲۳ سال مطرح نشده است که باید در سال آخر زندگی پیامبر اسلام(ص) مطرح شود.
وی اضافه کرد: اگر این موضوع نماز باشد که مسلمانان از چهار سال پیش از حجهالوداع نماز را به جا میآوردند و از دستور به روزهداری نیز ۱۳ سال است که میگذرد، جهاد هم که از سال دوم هجرت ابلاغ شده و تا سال ۱۰ هجرت نیز حدود ۸۰ جنگ رخ داده است و اگر موضوع حج باشد که مردم در سوره مکی حج دستورات حج را دریافت کردهاند و در نتیجه باید موضوعی فراتر از این موارد باشد که این ماموریت خطیر و همتراز نبوت است.
تنها موضوع مطرح نشده تا زمان حجهالوداع وضوع جانشینی حضرت علی(ع) بود
حجتالاسلام کفیلویی اظهار داشت: تنها موضوعی که تا زمان حجهالوداع مطرح نشده موضوع خلاف و جانشینی پس از پیامبر اسلام(ص) است و سایر موضوعات اسلامی در حد و شان نبوت نیستند و تنها امامت در این سطح قرار دارد و همچنین از زمان مطرح شدن مسئله امامت و ولایت حضرت علی(ع) مخالفتهایی حتی در همان صحرای غدیر صورت گرفته است و عدهای به پیامبر اسلام(ص) اعتراض کردند که اگر آنچه امروز گفته شده از طرف خداوند بوده است از خدا بخواه که بر ما عذابی فرو فرستد که این موضوع در الغدیر علامه امینی نیز آمده است و ۱۱۰ نفر از صحابه و یاران پیامبر اسلام(ص) با اسناد و مدارک زنده حدیث غدیر را نقل کردهاند.
بقا و حفظ دین، هدایت و تربیت معنوی انسان بدون وجود امام امکان ندارد
وی با اشاره به وجوه نیاز بشر به امام ادامه داد: وجه نیاز به امام عقلی بوده و همان وجه، نیاز به جایی است زیرا بقا و حفظ دین، هدایت و تربیت معنوی انسان بدون وجود امام امکان ندارد و استمرار حیات حکیمانه در تکوین و تشریع ضرورت حجتی را لازم دارد که مبانی به همان شکلی که رسول اکرم(ص) تبیین، تفسیر و مهندسی کرده به پیش رود که این حجت همان وجود امام معصوم(ع) است.
این کارشناس مسائل دینی با اشاره به ضرورت تداوم هدایت پس از پیامبر و انواع آن تصریح کرد: هدایت به صورت عام شامل همه موجودات عالم میشود و در این مرتبه از هدایت بدین معنا است که در سرنوشت و نهاد همه موجودات حب کمال و حرکت به سوی آن نهفته هست، دوم هدایت تشریحی که از طریق ارائه طریق، موعظه و پند از سوی پیامبران و امامان ممکن است، سوم هدایت تکوینی مانند رساندن به مقصود هست.
وجود امام یک الگو برای هدایت مردم است
وی با بیان اینکه وجود امام(ع) به نوعی عنایت حق بوده که دائمی و ابدی است، عنوان کرد: ارائه شریعت و مفاهیم قرآن مبین، مفسر معصوم را لازم دارد که به تبیین و تفسیر معارف و تفصیل احکام و نگهداری دین از بدعت و تحریف بپردازد و قرآن مشتمل بر آیات محکم و متشابه، عام و خاص، ناسخ و منسوخ و معانی مکتوم بسیاری است که دستیابی به اسرار و ژرفای معارفی آنها بدون هدایت امام ممکن نیست و از سویی امامت تداوم و استمرار وظایف انبیا بوده و امام یک الگو برای هدایت مردم است.
امامت به عنوان نظم دهنده امت است
حجتالاسلام کریم حسین خانی، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه آذربایجانغربی با بیان اینکه هر مناسبت و اتفاقی که در اسلام وجود دارد همگی دارای فلسفه و حکمت خاص خودش است، اظهار داشت: ریشه بحث ولایت به غدیر بر میگردد و آن طور که از حضرت فاطمه(س) نقل شده، ولایت و امامت به عنوان نظم دهنده امت است و به تعبیر امام صادق(ع) اگر ولایت نباشد به مانند آن است که یک خیمه ستون ندارد و یا یک تسبیح نخ ندارد.
رئیس دفتر نماینده ولیفقیه در آذربایجانغربی ادامه داد: همانگونه که با فرهنگسازی در زمینه راهنمایی و رانندگی مردم امروزه به اهمیت رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی پی برده و خود را ملزم به رعایت این قوانین میدادند اگر در زمینه امامت نیز مردم به تاثیر و اهمیت وجود ولیفقیه پی ببرند خود مشتاقانه از امام و ولیفقیه اطاعت کرده و تابع وی خواهند شد.
یکی از منافع و ثمرات ولایت وجود امنیت است
وی عنوان کرد: اگر امروزه در خاورمیانه با انبوهی از مشکلات و جنگ و دشمنیها کشوری به نام جمهوری اسلامی ایران دارای امنیت بوده به این خاطر است که تحت ولایت یک رهبر قرار دارد و درواقع یکی از منافع و ثمرات ولایت وجود امنیت است.
حجتالاسلام حسینخانی با اشاره به اینکه موضوع غدیر نکته پایانی یک ماموریت طولانی و مهم است، خاطرنشان کرد: غدیر معرفی یک رهبر الهی است که پیامبر از سوی خدا مامور شدند تا حضرت علی(ع) را معرفی کنند ولی غدیر بدون پیشینه و مقدمه نیست چرا که برای فرهنگسازی جریان امامت و رهبری و جا انداختن آن در جامعه و معرفی جانشین پیامبر اسلام(ص) در جامعه پیشینههای بسیاری از اول مبعث وجود داشته است.
وی با اشاره به این سوابق و پیشینههای عنوان کرد: از جمله این اتفاقات میتوان به جریان یوم الانذار که خداوند به پیامبر اسلام(ص) فرمود: طایفه قریش را جمع و خود را به آنها معرفی کن و هرکس از تو تبعیت کرد وی را جانشین خود معرفی کن، سپس لیل النبی(ص) است حضرت علی(ع) به جای پیامبر اسلام(ص) برای حفظ جان ایشان در بستر شان خوابید، قضیه مباهله، هدیه امیرالموئمنین(ع) به سائل در حال رکوع، حدیث یوم الدار و حدیث منزلت همگی یک به مثابه یک آجر برای تکمیل ماموریت و ابلاغ حضرت علی(ع) به عنوان امام است .
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان با بیان اینکه در عید غدیر پیامبر با حضور ۱۲۰ هزار نفر در زیر گرما از مردم برای امامت حضرت علی(ع) بیعت میگیرد و مردم نیز اعلام تبعیت از ایشان میکنند، گفت: ماجرای غدیر در ۱۸ ذیالحجه رخ داد و پیامبر اسلام(ص) نیز در ۲۸ صفر فوت کردند که فاصله بین این دو رویداد ۷۰ روز است ولی مردم غدیر را فراموش کردند.
نخبگان زمان پیامبر اسلام(ص) به دلیل کبر، غرور و ریاستطلبی با حضرت علی(ع) مشکل داشتند
وی افزود: نخبگان جامعه اسلامی که باید مردم را هدایت میکردند خود در قبول ولایت حضرت علی(ع) به دلیل کینه و حسادت نسبت به ایشان و ریاستطلبی مشکل داشتند و این موضوع نیز در زمان حضرت محمد(ص) پس از نزول آیات و بیان سخنان پیامبر اسلام(ص) تفسیر به رای میکردند و مسئله غدیر را نیز به مولی تفسیر کردند در حالی که این همه سلسله و برنامهریزی در روز غدیر تنها برای معرفی حضرت علی(ع) به عنوان دوست از نظر عقلی معنا ندارد.
حجتالاسلام حسینخانی با اشاره به اینکه اگر مسئله غدیر به خوبی در جامعه اسلامی در جای خود مینشست اکنون نزدیک به ۲ میلیارد مسلمان به ۷۰ فرقه تقسیم نمیشدند و اگر رهبری یکی بود دشمن نمیتوانست مسلمانان را جدا کند، اضافه کرد: چرا که وجود رهبر ی است که اهداف دشمنان را شناسایی و محاسبه میکند و با رهبری خود دشمن را مایوس میکند.
پیروزی در زمان انقلاب و گذر از بحرانهای بعدی به دلیل وجود ولایت فقیه بود.
وی گفت: در زمان پیروزی انقلاب اسلامی نیز اگر وجود امام خمینی(ره) نبود قضایای کردستان، سیستان، جنگلهای گلستان و جنگ تحمیلی هشت ساله ایران را به چند قسمت تقسیم میکرد و پس از رحلت امام خمینی(ره) نیز در زمان تحریمها و فتنههای مختلف، تهاجمهای فرهنگی و توطئه دشمنان هدایت مقام معظم رهبری بود که توانست با بصیرت و تیزبینی مردم را به مسیر درست هدایت کند.
این مقام مسئول بیان داشت: سیاستمداران و دشمنان جمهوری اسلامی خود اعتراف کردهاند ما سالها برنامهریزی کرده و برای سقوط جمهوری اسلامی نقشه میکشیم ولی همه آنها با یک سخنرانی رهبر ایران در چند دقیقه به فنا میرود و دشمنان امروزه با پی بردن به اهمیت ولایتفقیه اوج حملات و توطئههای خود را در هدف قرار دادن ولایتفقیه میدانند.
گزارش از سمیرا محمدی